"TAVAN ARASINDAKİ BUDA"

Beş altı sene önce bir Yunan filmi seyretmiştim, "Gelinler/Brides".
Film, 1922 yılında Ege'den kalkan ve Amerika'ya (New York'a sanırım) giden bir gemideki genç kızların hikayesini anlatıyordu.
Amerika'ya hiç tanımadıkları damat adaylarıyla  evlenmeye gidiyorlardı. Ellerinde içlerinde birer fotoğraf olan mektuplar, bavullarında birer gelinlikle...
Anadolu'daki, Balkanlardaki yıllar sürmüş savaşlardan kaçıp Amerika'ya göçmüş yalnız erkeklerin gelinleri olacaklar. Kızların çoğu Yunanlı, bir kısmı da Romen, Türk, Ermeni ve Bulgar kızları...

Film, gemideki Amerikalı bir fotoğrafçının gözünden anlatılıyordu. Yolculuk sırasında ve sonrasında olanlar, o dönemde yaşanan bir kaosun parçası, yakıcı acı yaşantılardı.

Bir arkadaşımın önerisiyle alıp, dün gece bitirdiğim Julie Otsuka'nın yazdığı "Tavan Arasındaki Buda" kitabında da buna benzer bir yaşantı anlatılıyor.
Bazı farklar var; geminin varış limanı San Francisco bu defa, kızlar Japonya'dan yola çıkıyor, yıl 1940.
Kalan her şey çok benzer; kızların umutları, geride bıraktıkları, karşılaştıkları ve yaşadıkları acılar...

"Kitap" dedim az önce, "roman" diyebilirdim oysa. Diyemedim, biraz farklı bir teknikle yazmış, Otsuka.
Farklı, ancak çok kolay okunan bir dili var, kitabın.
Anlatılan, anlatıcının sesi  ikinci çoğul kişi ya da anonim.  Yaşananlar geçmiş zaman kipinde değil, geniş zamanlı. Sanki bir efsane ya da destan anlatılıyor.
Belki böylece, olayların aynısının, benzerinin başka yerlerde, başka kadınlar tarafından da yaşanmış olduğunun, olabileceğinin altı çizilmek isteniyor.
Belki bu nedenle geçmiş zaman anıları, geçmişteki kadınların acılı hayatları akla geliyor ve hüzün katmerleniyor.
Okuyunuz, seyrediniz!