Bu Defa Olmamış

İran sinemasının hayatı sakince anlatan şiirsel dilini ve her biri birbirinden farklı  üslupları olan İranlı yönetmenlerin bakış açılarını severim. 

Bir filmin İran sinemasından olduğunu anlayınca, fazlaca araştırmadan neredeyse gözü kapalı bir güvenle seyretmek isterim. 

İsterdim, diyeceğim bundan böyle. Zira dün seyrettiğim bir film, konusu itibarıyla sarstı ancak anlatımıyla tepkime neden oldu ve hakkındaki düşüncemi yazmadan geçemedim. 

İzlediğim film  Holy Spider / Kutsal Örümcek 2022 tarihli, Cannes festivalinde gösterilmiş ve en iyi kadın oyuncu ödülü almış. 

Filmin konusu 2001 yılında İran'ın kutsal  şehirlerinden Meşhed'de yaşanan gerçek olaylara dayanıyor ve hayat kadınlarını öldüren, kendisine "örümcek katil" adı takılan bir seri katili anlatıyor.

İran - Irak savaşına katılmış savaş gazisi Saeed'in savaş sonrası hayatını inşaat ustası olarak kazanan bir aile babası iken,  16 kadını katleden seri katile dönüşmesi başlangıçta merak uyandırıyor. 

Kısmen polisiye denebilecek ve olayı çözmek peşindeki gazeteci bakışıyla anlatılan konu, bir noktadan sonra seyri zor hale geliyor. Çünkü, yönetmenin bize gösterdiği klasik polisiyeden çok daha fazlası, katilin ağına düşürdüğü hayat kadınlarını boğmasının gösterildiği, sert tanımının ötesinde şiddet içeren bir anlatım bu. 

Bence, konunun dine dayalı politik duruşunun anlatılması için, kadınların boğazlanmasının tek tek gösterilmesi gerekli değil. Sevdiğim İran sineması yönetmelerinden biri olsa, bu konuyu öyle göstere göstere değil, olayı  içinizde hissettirerek anlatır.

Yönetmen Ali Abbasi, 1981 Tahran doğumlu olmakla birlikte 2000'li yıllardan itibaren ülke dışına çıkmış ve sonra mimarlık okurken İsveç vatandaşı olmuş. Sanırım, izlediğim filme itirazımın temel nedeni tam da bu noktada; belki artık Abbasi'yi İranlı yönetmen olarak tanımlamak kolay olmayacak, ülke dışında olmak ve filmleri İran'da gösterilmemek onun bakışını ve anlatımını etkilemiş denebilir.

Film bittikten sonra içimi kaplayan negatif duygulara anlam verebilmem için film hakkında bir kaç yazı okudum. Neyse ki okuduğum yazılar genelde benimle ortak noktada görüşler içermekteydi, bu durum içimi ferahlattı doğrusu.

Burada Altyazı dergisindeki yazının linki var, okumak isterseniz.

Filmin afişlerinden birisi, İran halısı dokuması gibi...