DOLMUŞTA

Aşağıdaki yazı, her zamankine göre biraz uzun oldu.
Sabredip okuyun lütfen, sonunda oy vereceksiniz.

Meşhur Türk buluşlarındandır, dolmuş.
Başka var mı say, derseniz hatırlayamadım şimdi.
Bu tür işlek zeka-tembel davranış örneklerimiz olmalı, hatırlayan söylesin.

Dolmuşkullanangillerdenim.

Okulla evi, işle evi biraraya, aynı yakaya getirmeyi başaramadım gitti.
Öğrenciyken, belediye otobüsü ve minibüsle ulaşım zincirine katkım olurdu.
Çalışmaya başladıktan sonra dolmuşa terfi ettim. Buna zamanla deniz otobüsü, tramvay, metro, finüküler gibi diğer ulaşım araçları da eklendi.
Tabii, bir de özellikle çocuk sahibi olduktan sonra ulaşıma sürat kazandırmak için yörüngesine girilen taksiler var. Onları ayrıca irdeleriz.

Nereden bu dolmuş mevzuuna taktığıma gelince...
Geçende bir akşam, geç olmayan bir saatte arkadaşımla dolmuşa bindik.
Dolmuş, ana duraktaydı ve yolcu alıyordu.
Tam önümüzden orta yaşlı bir hanım dolmuşa bindi, daha doğrusu kendini bizim önümüzden dolmuşa attı ve orta sıraya oturdu.

Şu aralar orta sırayı iki kişilik hale getirdi, trafik. (Onun adı öyle; trafik! Kimdir, nedir, neyi temsil eder, pek bilinmiyor, sadece tahmin edilebiliyor.)
Orta sıranın kapı tarafına bu hanım oturunca, biz arka sıraya geçtik. Hanımın yanına, pencere tarafına da bir bey oturdu. Bizim yanımıza da iki genç hanım oturdu ve dolmuş yola koyuldu.

Refleks olarak cüzdanlara davranıldı, herkes parasını çıkarıp şöföre uzatmaya başladı.
Arkadaşım, öndeki sıradaki beye verdi parayı uzatması için. Adamcağız, söyleneni anlamıyormuş gibi bakındı, kendisinden talep edilen tekrarlanınca da, "ben bilmiyor Türkçe" gibi bişeyler geveledi.
Bunun üzerine yan taraftaki hanımdan aynı rica bulundu arkadaşım; "iki tane uzatır mısınız, lütfen?"

Dolmuş kültürümüzde, bu durumdaki standart hareketimiz parayı alıp şöföre uzatmak ve üstü veriliyorsa, onu da geriye iletmektir, değil mi?
Hayır!
Hanım teyze şöyle bir diklendi, söylenmeye başladı:
"Neden ben veriyorum, herkes kendi parasını kendisi versin şöföre, ben öyle yapıyorum, ne ayıp..."
Aaa!
Bu sırada arka sıradaki diğer yolcular da para uzatmak istiyorlar.
Teyzemiz, paraları atarcasına, başa çalar tarzda hareketlerle döke saça para ulaştırması işini dağıtıyor.

Hiç adetim değildir ki, terbiyesizlik yapana laf yetiştireyim, dersini vermeye kalkayım.
Nedense, şeytan dürttü ve "Hanfendi İstanbul'da ilk kez mi dolmuşa biniyorsunuz?" dedim.
"Ne münasebet, doğma büyüme İstanbul'luyum" dedi.
"Peki, orta koltukta oturanın, mecburen para işine yardım ettiğini nasıl bilmezsiniz, bu hep böyledir" dedim.

O sırada arkadaşım ve diğer arka koltuk sakinleri de bir şeyler söylediler.
Fakat, teyze yılmadı söylenmeye, kendisinin nasıl da herseferinde şöföre parasını uzatıp yerine öyle oturduğunu anlatmaya devam etti.
Baktım iş uzuyor, bu sefer arkadaşımı sakinleştirmeye çalıştım. Çünkü, o da kadının bize vermek yerine yere saçtığı bozuk paraları toplarken sinir olmuştu.
"Kimbilir ne derdi var da kavga konusu olarak buna sardırdı, aldırma" dedim.

Kendi konumuza döndük, yol boyunca da arada ön tarafa bakıp güldük.
Ha, bu arada, öndeki kıt Türkçeli yabancı bey, günlük hayatımız hakkında epey bir bilgi sahibi olmuş olmalı.

Oy mu?
Şu olabilir mesela, kim haklı ey dost?