ZAMANIN EFENDİSİ VAR MIDIR?

Bir kitap arıyordum, Cadde-i Kebir'de kitapçı dolaşıyordum.
Jacqueline de Bourgoing'in "Takvim, Zamanın Efendisi midir?" başlıklı cep kitabını görünce, "yine aklımda dolanan meselenin kitabı karşıma çıktı" deyip, kitabı aldım.
Aklımda dolanan konu zaman! Bu meşguliyet esas olarak, yeni bir yaş dilimi dönümüne girişime ramak kalışından ve yeni yılın eli kulağında oluşundan kaynaklanıyor.
Eski Romalılar "tempus fugit" derlermiş: Zaman uçar!
Hem de nasıl uçup uçup, gidiveriyor parmaklarınızın arasından.
Haa, dursa ne olacak diyeceksiniz? Muhtemelen felaket olurdu!
Canınızın sıkıldığı, kederlendiğiniz bir anda zamanın ne kadar yavaş aktığını düşünürseniz, zamanın durmuş olmasının ne ağır bir yük olacağını hissedersiniz.


Şu yazdıklarıma bakarsanız, zamanın izafi oluşu ortada.
İyi de bu kadar hislere ve yaşanan duruma göre değişen bir olguyu ille de ölçmek neden? Muhtemelen insanın kendisini bulunduğu noktaya göre tanımlamak istemesiyle ilgili bu arzu.
İnsanın insan olduğu zamandan beri içinde olduğu bir durum hakkında felsefe yaparak naif oluyorum, farkındayım. N'apalım, bu sıralar gerçeğim bu işte!


Amatör felsefeciliği bir tarafa bırakırsak, kitaptan çok hoş bilgiler edindim.
İnsan var olduğundan beri, zamanı ölçmek peşinde. Bunu kadim zamanlardan beri, dünyanın, ayın ve güneşin hareketlerine bakarak yaparken, takvimi oluşturmuş.
Felsefeci Paul Riccoeu "takvim, evrensel zamanla her bireyin yaşadığı zaman arasında bir köprü oluşturup, evrensel zamandan, yaşanılan zamandan farklı, herkesçe anlaşılabilecek, toplumsal bir zaman yaratır" demiş.


Takvimler çeşit çeşit. Nerdeyse her uygarlığın, her dinin kendine göre belirlediği bir takvim var. Sonra, gelişim içinde zamanın ölçüsü hakkında verilen radikal kararlar var.
Mesela, Fransız Devrimi sırasında bir süre, onüç sene kadar, devrim takvimi kullanılmış. Bakın burada çok hoş bilgiler var, bu konuda.

Zamanımızı şimdi de bu takvimle ölçüyor olsaydık, sonbahar ayı olan Frimaire'nin 20. gününde olacaktık.
Kaldı ki, zamanı bu şekilde, en azından teorik olarak ölçebilirsiniz. Burada, bakınız.


Efendim, bugün de zamanımızın sonuna geldik, size keyifli bir gün dilerim.
Haa bu arada,  aradığım asıl kitabı henüz bulamadım, ona da sıra gelecek.
.