HAYRANLIK

Bu sabah erken uyandım. 

"Uyusam mı kitap mı okusam karar veremedim, instagrama baktım. Şimdi Amerika'da yaşayan eski blog arkadaşımın sayfasında günbatımı videosuna eklenmiş bir müzik vardı. Müziği dinledim, kim çalıyor merak ettim ve oradan oraya sörf yaparak iki saate yakın zaman geçirdim. "

İşte o sürdüğüm izin, gezindiğim yolların hikayesi:

Videoya eklenmiş olan parçanın adı olarak Adoration yazıyordu. parçayı buldum, dinledim evet, oydu. Kemancı Randall Goosby ve piyanist Zhu Wang çalıyordu, beste Amerikalı Florence Price'In imiş. Siz de dinleyiniz, burada. 

Pek güzel, besteci Florence Price yaşıyor mu, başka neler bestelemiş acaba? Yeni sorular bunlar!

İmdadıma BBC yetişti, 8 Mart 2021 tarihli bir yayından Florence Price'ın 1887-1953 yılları arasında Amerika'da yaşamış, öncü nitelikte besteler yapmış ve fakat unutulmaya yüz tutmuş ve yakın tarihlerde yeniden keşfedilen bir besteci olduğunu öğrendim. 

Buraya linkini eklediğim haberde piyanist Samantha Ege bestecinin Negre Fantasie No.3 isimli eserini seslendiriyor, dinlemenizi öneririm, çok hoş. 

Sonra nasıl olduysa, yine yukarıdaki ilk eser Adoration'u seslendiren keman piyano ikilisini başka bir eseri seslendirirken dinlerken buluverdim. Çalınan eser, Beethoven'ınmış, adı da The Bridgetower Sonatı imiş.

Nasıl yani? Ben biliyorum bu çalınanı, ama bu ad çok başka bir şey. Ne ola ki?

Ahhaa! İşte şimdi anladım! Efendim bu çalınan Beethoven'ın ünlü Kreutzer Sonatı imiş, aslında. 

Fakat, Kreutzer Sonatı'nın  adının değişmesinin tam da Beethoven'ın çılgın dehasıyla bağlantılı bir hikayesi varmış, meğerse.

Ekşi Sözlük'ün şu sayfasında yazılanlardan aktarıyorum: 

"ludwig van beethoven'in  1802-1803 yılları arasında yazdığı op. 47 la majör 9 numaralı üç bölümlü keman piyano sonatıdır.

özellikle ilk bölümün keman partisyonunun zorluğu ve uzunluğu beethoven'in bu sonatı virtüozitesinden tamamen emin olduğu george augustus polgreen bridgetower için yazmış olmasındandır. daha sonraları besteci sonatı bir başka keman virtüozu frenchman rodolphe kreutzer'a adamıştır ve sonatın ismi de kreutzer sonat olarak kalmıştır."

Yazıyı tamamladıktan sonra, bir başka bilgi kaynağı buldum ve eklemeden duramadım. Orada Beethoven'ın sonatı ilk adadığı kişi olan Bridgetower'ın kimliği hakkında nefis bilgi var. Bakmak isterseniz, burada. 

Yukarıdaki paragrafın başına dönüyoruz ve bir saptama daha yapıyoruz.

Bizim genç yorumcuların çaldığı eser, Chineke! Foundation isimli bir vakfın desteğiyle kaydedilmiş. Peki, bu vakıf ne imiş? Burası  etnik kökenli ve Avrupa'da yaşayan genç müzisyenleri desteklemek amacıyla 2015 yılında kurulmuş, bizim gençler bu bağlamda çalmış ve destek görmüş olmalılar. Chinike! Foundation hakkında ayrıntılı bilgi burada. 

Buraya kadar sıkılmadan takip edebildiyseniz, size bir müjdem olacak, daha başınıza gelecekler var; bitmedi!

Efendim Kroyçer Sonatı / Kreutzer Sonata aynı zamanda ünlü romancı Lev Tolstoy'un bir romanının da adı. Bu romanın, yazarın karısıyla olan fırtınalı evliliğinden ilhamla yazıldığı söyleniyor. Tolstoy'un diğer romanlarına oranla kısa bir roman ve olaylar bir tren yolculuğuyla başlıyor(muş) ve romanın adının Beethoven'ın sonatından ilhamla verildiği söyleniyor(muş). Biraz daha bilgi derseniz burada. 

Şimdi olacağı söyleyeyim:

Size, yazıyı okurken sıkılmayın diye Kreutzer Sonatının dinlediğim en güzel yorumunu  buraya ekleyeceğim. Itzhak Perlman ve Martha Argerich çalıyor.

Sonra da ilk fırsatta Tolstoy'un Kroyçer Sonatı romanını alıp okuyacağım, sonra size anlatırım.

Kitap hem Can Yayınları'nda hem İş Bankası Yayınlarında gözüküyor. 

Bakalım nereden bulacağım?