TREN HİKAYELERİ

 

Yol filmlerini severim.

Trenle yapılan yolculukları anlatan belgeselleri ve filmleri severim.

Trenli rüyalar görmeyi severim, onlar bana sorunun çözümünü göremediğim zamanlarda gidilecek yolu anlatır.

Bu kadar "severim" tanımlamasından sonra  olanlara bir bakalım öyleyse.

"6 Numaralı Kompartman / Hytti nro 6" filmi Leylak'cığımdan hediye olarak geldiğinde, filmin  fragmanını önceden görmüş ve "ilginç bir film sanırım" demiş vaziyetteydim.

Filmi izlemeye başladığımda hemen içine giremedim doğrusu, ne zaman yolculuk başladı, ardı ardına umulmayan gelişmeler izlemeye başladık, ekrandan gözümü ayırmaz oldum.

Filmin yarısından çoğunda, Moskova'dan Murmansk'a giden bir trende aynı kompartmanı paylaşmak zorunda kalan bir kadın ve bir erkek, arada binip inen diğer yolcular, kondüktör, vagon restorandaki görevli ve arktik kutup dairesine doğru yol alan tren var.

Kadın, Murmansk'taki petroglifleri görmek için yola çıkmış arkeoloji öğrencisi, erkek oradaki bir madende zor koşullarda çalışıp para biriktirmek amacında bir genç adam, boş vakitlerinde içki içmekten başka bir merakı yok gibi duruyor.

Tamam. Filmi anlatmayı kesiyorum, aksi halde susamayıp tüm filmi yazacağım.

Daha çoğunu merak ediyorsanız, burada uzun ve ayrıntılı bir film yazısının linkini bulabilirsiniz.

Hani demiştim ya, tren filmi, bir kadın bir erkek filan, onların içinde en sevdiklerimden biri Before Sunrise'dır. O filmdeki romantizm ve insana heyecanlı bir merakla izlediği konuşmalar yerine 6 Numaralı Kompartman'da terslikler, neredeyse anti-romantizm, çekişme, çaresizlik var.

Oysa, belki tüm bunlar hayatın kendisi,  akışta karşılaşılan gerçekler. Karşımızdakini ilk bakışta sevmediğimizde onunla ilişki kurmaktan kaçmak yerine, ondan neden hoşlanmadığımızı anlamak, onu ve kendimizi tanımaya çalışmak, en doğrusu belki de. Bunu becermek zor olsa da, çaba istese de...

Bir filmi izledikten sonra aklıma düşen soruların cevaplarını aramak, bu  sırada yeni şeyler öğrenmek, ayrıca hoş oluyor. Ekranın karşısında geçirilen iki saat bitince her şeyin silinip gitmesi yerine dağarcığımıza eklenenler başka kapılar açıyor.

6 Numaralı Kompartman, bana Sibirya'daki petroglifleri (kaya yazıtları) tanıttı. O uzayıp giden devasa toprakların sadece buzlarla kaplı bir alan, bir sürgün yeri olmadığını, bundan çok daha fazlası olduğunu hatırlattı, öğretti. Orada paleolitik zamanlardan beri insanlar yaşamış, bu insanlar avcılıkla geçinmiş, kayalara yaşadıkları olayları resmetmiş, bu topraklarda çok değerli madenler varmış, insanlar her türlü zorluğa rağmen buralarda yaşamaya çalışmış ve bunu halen sürdürüyorlarmış.

İlginizi çekerse, Sibirya'da yapılan yakın zamanlı arkeolojik keşiflere dair  bir yazı burada. 

Unutmadan ekleyeyim, filmimiz 90'ların başında geçiyor; cep telefonu yok, ankesörlü telefonla kuyruk bekleyerek yapılan konuşmalar bir de el kamerasıyla yapılan kayıtlar var, digital müzik yok, dolanan kasetler ve kasetçalar var. Şu yoklar/ varlar tamını bile hayatın akışındaki değişikliklerin ilişkileri nasıl etkileyebileceğine dair çok ayrıntı barındırmıyor mu sizce de?

Şimdi, filmin bir yerlerinde çalan ve dinlediğinizde mutlaka hatırlayacağınız 1987 tarihli bir parça ile sonlandırıyorum, Voyage Voyage!